പതിറ്റാണ്ടുകളായി കോണ്‍ഗ്രസ് സാമൂഹിക നീതിയുടെ വക്താക്കളാണെന്നാണ് അവകാശപ്പെടുന്നത്. എന്നാല്‍ ജാതി സെന്‍സസിലെ അവരുടെ മുന്‍കാല പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ തികച്ചും വ്യത്യസ്തമായ ഒരു യാഥാര്‍ത്ഥ്യത്തെയാണ് വെളിപ്പെടുത്തുന്നത്. വ്യവസ്ഥാപിത അവഗണന, നയപരമായ സ്തംഭനം, പൂര്‍ത്തീകരിക്കാത്ത വാഗ്ദാനങ്ങള്‍ എന്നിവയാല്‍ അടയാളപ്പെടുത്തിയ ഒന്നാണ് അത്.
ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുശേഷം, കോണ്‍ഗ്രസ് സമഗ്രമായ ഒരു ജാതി സെന്‍സസ് നടത്തുന്നത് നിരന്തരം ഒഴിവാക്കുകയും നിര്‍ണായക ഡാറ്റ രാജ്യത്തിന് നിഷേധിക്കുകയും ചെയ്തു. മറ്റ് പിന്നാക്ക വിഭാഗങ്ങള്‍ (ഒബിസി) ഉള്‍പ്പെടെ എല്ലാ ജാതികളുടെയും ജനസംഖ്യാപരവും സാമ്പത്തികവുമായ അവസ്ഥയെക്കുറിച്ച് ജാതി സെന്‍സസ് സുപ്രധാന ഉള്‍ക്കാഴ്ച നല്‍കും. എന്നിട്ടും രാഷ്ട്രീയ കാരണങ്ങളാല്‍ കോണ്‍ഗ്രസ് ഈ വിഷയം അവഗണിക്കാന്‍ തീരുമാനിച്ചു.
ഇന്ത്യയ്ക്ക് സ്വാതന്ത്ര്യം ലഭിച്ചതിനുശേഷം, ജാതി സെന്‍സസ് നടത്തണമെന്ന ആവശ്യം കോണ്‍ഗ്രസ് നിരന്തരം അവഗണിച്ചു, ജാതി അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ജനസംഖ്യാശാസ്ത്രത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സുപ്രധാന ഡാറ്റ ശേഖരിക്കുന്നതിനെ സജീവമായി തടസപ്പെടുത്തി. അവസാനമായി സമഗ്രമായ ജാതി ഡാറ്റ ശേഖരിച്ചത് ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണകാലത്താണ്, 1941 ലെ സെന്‍സസില്‍ ജാതി വിവരങ്ങള്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിരുന്നെങ്കിലും, രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധത്തിന്റെ തടസങ്ങള്‍ കാരണം അത് ഒരിക്കലും പുറത്തുവിട്ടില്ല.
1951 ല്‍ രാജ്യം ആദ്യത്തെ സെന്‍സസ് നടത്തിയപ്പോള്‍, കോണ്‍ഗ്രസ് നേതൃത്വത്തിലുള്ള സര്‍ക്കാര്‍ ജാതി കണക്കെടുപ്പ് പൂര്‍ണ്ണമായും ഉപേക്ഷിക്കാന്‍ തീരുമാനിച്ചു, ഈ നിര്‍ണായക വിഷയത്തില്‍ പതിറ്റാണ്ടുകളായി നിഷ്‌ക്രിയത്വത്തിന് കളമൊരുക്കിയ തീരുമാനമായിരുന്നു ഇത്. ലോജിസ്റ്റിക് ബുദ്ധിമുട്ടുകള്‍ മൂലമല്ല, മറിച്ച് മനഃപൂര്‍വമായ ഒരു രാഷ്ട്രീയ തിരഞ്ഞെടുപ്പായിരുന്നു. വിഭവങ്ങളുടെയും രാഷ്ട്രീയ പ്രാതിനിധ്യത്തിന്റെയും അവകാശം ഉറപ്പാക്കാന്‍ ജാതി അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള ഡാറ്റ വളരെക്കാലമായി ആവശ്യപ്പെട്ടിരുന്ന ഒബിസികളെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്ന പ്രാദേശിക പാര്‍ട്ടികളുടെ ആഹ്വാനങ്ങള്‍ കോണ്‍ഗ്രസ് അവഗണിച്ചു.
